Kategoria: Budownictwo

Cegły

Cegły są formowane i wypalane z gliny. Dzięki wypalaniu cegła staje się wytrzymała na ściskanie, ogniotrwała i odporna na działanie czynników atmosferycznych i substancji chemicznych. Cegły dobrze kumulują ciepło i wilgoć i oddają je z powrotem na skutek parowania. Te właściwości dobrze oddziałowują na mikroklimat budynków z cegieł. Cegły wykonuje się w różnych odmianach jako cegły pełne i cegły z otworami o różnym kształcie (np. sitówka i kratówka). Cegły z otworami mają mniejszy ciężar niż pełne i nieco lepsze własności termoizolacyjne. Cegły porowate (krajowy odpowiednik: ścienne pustaki pionowo drążone, np. Sz, U, Max, Unimax, UZ), produkowane są w ten sposób, że przed ich wypaleniem do gliny dodaje się substancje tworzące pory (nazwa handlowa tej cegły np. poroton). Dzięki temu zmniejsza się gęstość cegły, a tym samym jej ciężar oraz wydatne zwiększa się jej zdolność termoizolacyjna. Dzięki mniejszemu ciężarowi można przy murowaniu użyć cegieł o większych formatach. Cegły porowate po części są wykonywane są ze strzępami na główce, co umożliwia układanie ich bez wypełnienia spoin pionowych zaprawą. Dosuwmy tylko jedną cegłę do drugiej, a zazębienie zapewnia stabilność. Pozwala to na zaoszczędzenie czasu pracy i zaprawy. Inną zaletą jest to, że własności termoizolacyjne nie ulegają zmniejszeniu w spoinie pionowej. Spoina pozioma musi być oczywiście wypełniona zaprawą również przy tego rodzaju cegle. W celu uzyskania dobrej termoizolacyjności używa się zaprawy do izolacji cieplnej, która zawiera pory podobnie jak cegły. Prefabrykowana wymieszana zaprawa do izolacji cieplnej dostarczana jest w workach i jest zarabiana na placu budowy wodą. Przy murowaniu obrabiamy ją tak samo jak zwykłą zaprawę z cementu i piasku. Cegły klinkierowe składają się z tego samego materiału co cegły zwykłe, wypalane są jednak w wyższej temperaturze. Dzięki temu materiał spieka się, tzn. że zawarty w glinie kwarc zostaje stopiony i zatyka pory. Ta cegła jest prawie wodoszczelna, ma zaledwie niewielką nasiąkliwość. Przy murowaniu należy jednak pracować ostrożniej i używać mniej wilgotnej zaprawy.

Wykwity na powierzchni muru

Po stwardnieniu zaprawy można często zobaczyć na murze szaro-białe, rozległe osady. Są to wykwity, które powstają z rozpuszczalnych w wodzie substancji, zawartych w zaprawie lub w cegłach. Woda w murze przenosi rozpuszczone w niej substancje na powierzchnię cegieł i tam osadzają się one wskutek jej parowania. Te wykwity powstają z różnych przyczyn: zaprawy, wody zarobowej lub cegieł. Często przyczyną jest wapno zawarte w zaprawie. Zwłaszcza wapno hydrauliczne i wapno twardniejące tylko na powietrzu mają skłonność do tworzenia wykwitów. Do obmurówek zaleca się więc używać wapna wysoce hydraulicznego. Usuwanie wykwitów za pomocą szczotkowania i wody czy też wręcz kwasu solnego jest niecelowe i przeważnie zbędne, ponieważ wody opadowe po pewnym czasie zmyją wykwity, które nie wystąpią ponownie. Przy wykwitach trwałych należy sprawdzić, czy wystąpiły jakieś usterki budowlane które spowodowały np. podnoszenie się wilgoci gruntowej.

Spoinowanie obmurówki

Dla nadania obmurówce estetyczngo wyglądu, należy wykonać spoinowanie. Istnieją przy tym dwa sposoby:
•    Murowanie i spoinowanie w jednym cyklu roboczym. Przy murowaniu i spoinowaniu w jednym cyklu roboczym zaprawa murarska musi odznaczać się dobrą zdolnością wiązania i twardnienia, dlatego zaprawa prefabrykowana nadaje się do tego szczególnie dobrze. Podczas murowania równomiernie nanosimy zaprawę na całą powierzchnię cegły i staranne wypełniamy spoinę pionową. Przy nakładaniu i dosuwaniu cegieł zaprawa wylewa się ze spoin. Ilość wody w zaprawie należy więc dostosować do nasiąkliwości cegieł tak, aby zaprawa nie ociekała na cegły i nie zanieczyszczała ich. Nadmiar zaprawy „odcina się” kielnią. Zaprawa twardnieje już po krótkim czasie, ponieważ cegły wchłaniają zawartą w niej wodę. Potem wyrównujemy spoinę za pomocą odpowiednio przyciętego wióra drewnianego lub kawałka węża gumowego i przeciągamy spoinówką (kielnią do spoin). Jeśli przy murowaniu spoiny nie są jeszcze starannie wypełnione, w świeżym murze możemy to jeszcze uzupełnić, używając zaprawy i spoinówki, i na koniec wygładzamy. Aby uzyskać czystą powierzchnię muru, należy usunąć resztki zaprawy, które ściekły, zanim zaprawa stężeje. Zaleca się mieć wilgotną szmatkę pod ręką, aby można było ciągle ścierać resztki zaprawy.

•    Późniejsze spoinowanie. Wiąże się ono z większym nakładem pracy. Przy murowaniu oczyszcza się spoiny do głębokości 1,5-2 cm. Przed spoinowaniem oczyszcza się ścianę i zależnie od nasiąkliwości cegieł dokładnie ją się zwilża. Zarabiamy zaprawę spoinową aż do uzyskania konsystencji wilgotnej, zaprawa powinna dać się formować ręką w rozciągliwe grudki. Potem kielnią do spoin spoinówką wsuwamy zaprawę do szczelin, trzymając w lewej ręce gładzik z małym zapasem zaprawy, z którego w każdej chwili możemy pobrać odpowiednią ilość. Za pomocą spoinówki mocno wcieramy zaprawę do szczeliny poziomej i pionowej i wygładzamy. Możemy włożyć zaprawę do szczelin bez używania narzędzi, jeśli do jednej ręki weźmiemy trochę zaprawy, a palcem wskazującym drugiej ręki wsuniemy ją do szczelin. Na koniec spoinówką zagęszczamy spoinę i wygładzamy ją. Jeśli zaprawę obrabiamy rękami, należy założyć gumowe rękawice, ponieważ wapno, cement i piasek są bardzo szkodliwe dla rąk i mogą spowodować dotkliwe rany.

Estetyczna obmurówka

Drobne niedokładności lub błędy, popełnione przy budowie obmurówki, są łatwo widoczne i dlatego nawet doświadczony murarz musi pracować starannie, aby nadać jej odpowiedni wygląd estetyczny. Przed rozpoczęciem prac ustalamy, w jakim wiązaniu mamy murować cegły. Wiązanie oznacza sposób ułożenia cegieł w murze określający ich wzajemne usytuowanie w poszczególnych warstwach. Wygląd muru zależy od rodzaju wybranego wiązania. Jest wiele różnych wiązań, a ich wybór zależy od osobistego gustu. Ilustracja przedstawia kilka często stosowanych wiązań. Spoiny pionowe w warstwach występujących na przemian muszą tworzyć linię pionową, ponieważ wystarczy mała niedokładność, żeby zepsuć wygląd. Przy wysokiej ścianie nawet kilkumilimetrowe odchylenia sumują się, tworząc w rezultacie krzywe linie w wiązaniu. Przewiązanie, tzn. wielkość, o którą cegły kolejnych warstw są przesunięte, winno być dokładnie takie samo, np. 12 cm. Przy wiązaniu dzikim można odejść od tej reguły. Często buduje się mur w tym wiązaniu celowo nieregularnie, aby można było go wykonać łatwiej i szybciej.

Ochrona cegieł przed uszkodzeniem
Należy obchodzić się ostrożnie z cegłami do obmurówki przy ich transporcie i składowaniu, aby zapobiec uszkodzeniu ich krawędzi. Cegły wapienno-piaskowe dostarczane są też jako okładzina o szczególnej jakości, a ich główki i wozówki są wtedy specjalnie gładkie. Przy murowaniu należy je odpowiednio ustawić. Jeśli potrzebne są połówki lub części cegieł, należy je przecinać ściernicą tarczową. Przycinanie ich młotkiem murarskim, jak praktykuje się to zazwyczaj, rzadziej daje dobre efekty.

Zapobieganie zanieczyszczeniom
Pokrywając ścianę folią zapobiegamy zanieczyszczeniu jej plamami cementu, powstałymi przy murowaniu lub przy wykonywaniu kolejnych prac takich jak tynkowanie lub betonowanie. Jeśli ściana zostanie jednak pokryta plamami cementu, dopóki są jeszcze świeże, wycieramy je wilgotną szmatką lub gąbką.